Οι δύο κερδισμένοι των τελευταίων εξελίξεων στη Μέση Ανατολή είναι οι πρόεδροι Νετανιάχου και Ερντογάν καθώς ο μεν σχεδόν εξουδετέρωσε Χαμάς και Χεσμπολάχ ενώ ο Τούρκος πρόεδρος και απομάκρυνε το Ιράν από την Συρία και πέτυχε αυξημένη επιρροή σε αυτήν. Τις σκέψεις αυτές εξέφρασε ο δρ. Μιχάλης Σαρλής, καθηγητής στο τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών σε συνέντευξη του στον Alpha Radio, στεκόμενος ιδιαίτερα στην αποκαθήλωση του καθεστώτος Άσαντ στην Συρία που ντε φάκτο δημιούργησε νέα δεδομένα στη Μέση Ανατολή.
«Μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023, υπήρξαν μία σειρά που γεγονότα και εξελίξεις που είναι καθοριστικές όχι μόνο στην παρούσα φάση αλλά και για το άμεσο μέλλον, για ολόκληρη την περιοχή, όχι μόνο τη Μέση Ανατολή αλλά την κεντρική Ασία την ανατολική Μεσόγειο, μία περιοχή που καλύπτει από τη βόρεια Αφρική μέχρι την κεντρική Ασία. Από την μία πλευρά έχουμε την αντίδραση του Ισραήλ που έχει εξαπολύσει έναν ανελέητο πόλεμο, που έχει οδηγήσει ουσιαστικά στην καταστροφή της Γάζας και ενός σημαντικού μέρος του παλαιστινιακού πληθυσμού, που σημαίνει εκ των πραγμάτων μια ντε φάκτο εξασθένηση της ιδέας που πάντα υπήρχε για την επίλυση του παλαιστινιακού ζητήματος δηλαδή της λύσης των δύο κρατών. Υπάρχει μια κυβέρνηση αυτή τη στιγμή στο Ισραήλ που την απορρίπτει αυτή όχι μόνο ρητορικά αλλά και με την ισχύ των όπλων και μάλιστα βλέπουμε ότι ενώ υπάρχουν συζητήσεις για μια κατάπαυση του πυρός, το Ισραήλ συνεχίζει να βομβαρδίζει μία περιοχή που ήδη έχει βομβαρδιστεί ανελέητα για δύο χρόνια τώρα».
«Το δεύτερο πολύ σημαντικό γεγονός είναι η αδρανοποίηση δύο πολύ σημαντικών παραστρατιωτικών οργανώσεων στην περιοχή, η Χαμάς στη Γάζα και η Χεσμπολάχ στο Λίβανο, δηλαδή αυτή η επέκταση του πολέμου που έκανε το Ισραήλ από τη Γάζα στο Λίβανο το περασμένο φθινόπωρο, είχε ως αποτέλεσμα την εξουδετέρωση αν όχι πλήρως τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό, δύο μη κρατικών δρώντων που τις τελευταίες 2 δεκαετίες έπαιζαν πολύ σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Το τρίτο σημαντικό γεγονός που επικαλύφθηκε από άλλα γεγονότα, είναι η πτώση του καθεστώτος Άσαντ μετά από 5 δεκαετίες, είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό γεγονός το οποίο θα έρθει ξανά στην επικαιρότητα τα επόμενα χρόνια όταν θα τεθεί πάλι το ζήτημα του μέλλοντος της Συρίας στο προσκήνιο, η πτώση ενός καθεστώτος το οποίο βρισκόταν πάντοτε τις τελευταίες δεκαετίες στην καρδιά των εξελίξεων, σε αυτόν τον ιστό των διακρατικών ανταγωνισμών και σχέσεων στη Μέση Ανατολή. Η πτώση του Μπασάρ Αλ Άσαντ μετά από έναν εμφύλιο πόλεμο που κράτησε σχεδόν 13 έτη είναι ένα σεισμικό γεγονός για την περιοχή»
«Φυσικά το τελευταίο είναι ο πόλεμος των 12 ημερών ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν, είναι πολύ σημαντική αυτή η εξέλιξη γιατί είναι η πρώτη άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν γιατί εδώ και αρκετά χρόνια η αντιπαράθεση αυτών των δύο σημαντικών κρατών στην περιοχή είχε χαρακτηριστικά ενός σκιώδη πολέμου, δηλαδή ένας πόλεμος που διεξαγόταν είτε μέσω αντιπροσώπων είτε στοχευμένα μέσω πυραυλικών πληγμάτων χωρίς να αναλαμβάνουν την ευθύνη κτλ. Αυτή την φορά είχαμε την άμεση ανταλλαγή πυραυλικών επιθέσεων κάτι το οποίο προφανώς πέρασε και μία νέα κόκκινη γραμμή άρα βρισκόμαστε ήδη πέρα από αυτήν. Η Μέση Ανατολή περνάει σε μία νέα περίοδο, προφανώς θα είναι περίοδος αστάθειας και κινδύνων μακροπρόθεσμων, περνάμε από μία Μέση Ανατολή η οποία καθοριζόταν σε μεγάλο βαθμό από την δυνατότητα του Ιράν να επηρεάζει τις εξελίξεις στη Συρία, το Λίβανο και τη Μεσόγειο μέσω όλων αυτών των σιϊτικών πολιτοφυλακών που στηρίζονταν από την Τεχεράνη εδώ και 25 χρόνια, που πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι αυτή η επέκταση της επιρροής του Ιράν από τον περσικό κόλπο στην αραβική ενδοχώρα και τη Μεσόγειο είχε ξεκινήσει κυρίως μετά την καταστροφική απόφαση των αμερικανών να εισβάλλουν στο Ιράκ του 2003 και να ανατρέψουν ένα σουνιτικό Μπααθικό καθεστώς ανοίγοντας ουσιαστικά το διάδρομο δηλαδή το Ιράκ προς το Ιράν και τη Μέση Ανατολή, πάμε από μία ιρανοκεντρική λεβαντίνη προς μια λεβαντίνη στην οποία το πρώτο λόγο θα έχουν το Ισραήλ και η Τουρκία.
«Για το αν υπάρχουν κερδισμένοι και χαμένοι, μέχρι στιγμής ο μοναδικός κερδισμένος από την πλευρά του Ισραήλ είναι ο Νετανιάχου, από την άποψη ότι έχει καταφέρει να μείνει στην εξουσία παρά τα πολύ σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και προκλήσεις που έχει, δηλαδή ηγείται ενός κυβερνητικού συνασπισμού ακραίων κομμάτων σε πολύ μεγάλο βαθμό που τον στηρίζουν γιατί βρίσκονται για πρώτη φορά με τόση πολύ ισχύ πολιτική και την δυνατότητα να αναλαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις όπως είναι οι πόλεμοι που αυτή τη στιγμή διεξάγει το Ισραήλ ενώ όπως θα έχετε ενδεχομένως να ενημερωθεί τις τελευταίες ημέρες όλες οι δικαστικές υποθέσεις εναντίων του Νετανιάχου αναβάλλονται ακριβώς επειδή το Ισραήλ βρίσκεται σε πόλεμο.
«Ο άλλος κερδισμένος είναι προφανώς ο πρόεδρος Ερντογάν ο οποίος μετά από 13 χρόνια προσπάθειας αποτυχημένης ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, το κατάφερε με την προώθηση του Αχμέτ Αλ Σάρα στην κυβέρνηση της Δαμασκού, και την απώθηση του Ιράν από την Συρία και την αύξηση της τουρκικής επιρροής στην Συρία. Θεωρώ δηλαδή ότι τουλάχιστον προς το παρόν οι δύο πολιτικοί ηγέτες που βγαίνουν κερδισμένοι από αυτές τις εξελίξεις είναι ο ισραηλινός και ο τούρκος πρόεδρος».
«Θεωρώ ότι η Ελλάδα για πάρα πολλά χρόνια, για δεκαετίες αγνόησε την ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, θεώρησε δηλαδή ότι επειδή είναι μέρος της Ε.Ε. ότι η γεωγραφία από την απασχολεί είναι προς τη δύση και όχι προς την ανατολή ή το νότο. Αυτό σε μεγάλο βαθμό είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος για την Ελλάδα και την εμβάθυνση των σχέσεων με τη Μέση Ανατολή, να χαθεί πολύτιμη γνώμη των εξελίξεων, οι αντιδράσεις της Ελλάδας σε σχέση με όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή είναι αργές στα γεγονότα χωρίς να έχει τη δυνατότητα να τα αντιλαμβάνεται ή το που κινούνται οι εξελίξεις και να οριοθετήσει ένα στρατηγικό πλαίσιο που θα την προστατεύσει από απειλές ή να έχει μια πιο γρήγορη αντίδραση στις όντως βέβαια δραματικές εξελίξεις στην περιοχή. Θεωρώ ότι σε ένα μεγάλο βαθμό η Ελλάδα επειδή επαναπαύτηκε ότι άνηκε στον πυρήνα της Ε.Ε. δεν έδωσε μεγάλη βαρύτητα στην άλλη πλευρά της γειτονιάς της».
